ένα μικρό σχόλιο για την εικόνα της Σταύρωσης

ένα μικρό σχόλιο για την εικόνα της Σταύρωσης

Ωραίο αυτό πού ακούσαμε σήμερα στην ομιλία ( στον κατανυκτικό.στον Ναό μας) και βαθιά πνευματικό: οι βυζαντινοί ζωγράφοι παρουσιάζουν τον Κύριο επί του σταυρού με τεταμένα τα χέρια οριζόντια, ως προσκαλούντα τον κόσμο και κυριώς ως Κύριο του Πόνου. Οι αναγεννησιακοί με κρεμασμένα τα χέρια και να σπαράζει ως παραδομένο στον πόνο.

Τί τεράστια διαφορά νοοτροπίας! Από δώ θεολογία από κει σεντιμενταλισμός στεγνός και αποστειρωμένος, σχεδόν χαζός και βλάσφημος. Στην ορθόδοξη τέχνη ο Κύριος πάνω στον σταυρό του κείται νεκρός ήδη. Με την πινακίδα να γράφει πλέον Ο ΒΑΣΙΛΕΥC ΤΗC ΔΟΞΗC. Ο σταυρός του είναι η νίκη κατά του θανάτου. Ήδη η ανάσταση τονίζεται δογματικά.

Δεν παραθεωρώ βέβαια την οδύνη και την θλίψη του σταυρού, αλλά στην παράδοση μας είναι τόσο βαθιά και άρρηκτα συνδεδεμένη με το στοιχείο του θριάμβου, πού ακόμα και όταν ψάλλουμε τα εγκώμια, τον κατ' εξοχήν επιτάφιο θρήνο, σχεδόν πανηγυρίζουμε... Είναι ήδη το Πάσχα...

Η αναγέννηση θέλει τον Χριστό αιμόφυρτο, συστελόμενο να πάσχει επί του Σταυρού και να ικανοποιεί με τους αφόρητους πόνους του, την προσβληθείσα τάχα δικαιοσύνη του Θεού Πατέρα. Έτσι ο πιστός γεμίζει με αφόρητες ενοχές και συναισθηματικά δάκρυα και μένει εκτός του πνευματικού βάθους και της ορθής δόξας.

Η Εικόνα εμφαίνει τα δόγματα. Είναι εργαλείο. Αλλοίμονο αν καταντα συναισθηματική τέρψη και ξερός διδακτισμός...